Luật đá penalty đóng vai trò quan trọng trong bóng đá, đặt ra nhiều thách thức và cơ hội đối với cả cầu thủ và thủ môn. Khi trọng tài chỉ định một quả penalty, không chỉ là cơ hội ghi bàn mà còn là thử thách tâm lý lớn đối với cả hai bên. Cầu thủ phải giữ bình tĩnh và chính xác, trong khi thủ môn cần đọc được tình huống để cản phá quả đá quyết định. Luật đá penalty không chỉ là quy tắc đơn giản, mà là một phần không thể thiếu trong thế giới đầy cảm xúc của bóng đá. Cùng Xoilac tìm hiểu luật này nhé.
Luật đá penalty cơ bản
Quả phạt penalty, hay còn gọi là phạt đền, là một tình huống đá phạt đặc biệt trong bóng đá. Quả phạt này được thực hiện trên chấm penalty, cách khung thành 11m, sau khi đội bị đối phương phạm lỗi trong vòng cấm địa của họ.
Điều kiện để được hưởng quả phạt penalty
Đội bị đối phương phạm lỗi trong vòng cấm địa của họ sẽ được hưởng quả phạt penalty nếu lỗi đó có thể được hưởng phạt trực tiếp. Các lỗi thường gặp dẫn đến quả phạt penalty bao gồm:
- Phạt việt vị
- Đánh nguội
- Cố ý phạm lỗi
- Cản trở người chơi khác
- Đụng cầu thủ đối phương bằng tay
Vị trí đặt bóng và cầu thủ
Bóng sẽ được đặt trên chấm penalty, cách khung thành 11m. Cầu thủ thực hiện quả phạt sẽ được chỉ định rõ ràng và phải đứng cách bóng ít nhất 1m. Các cầu thủ còn lại sẽ đứng ở ngoài vòng 16m50 và cách bóng ít nhất 9,15m.
Thủ môn
Thủ môn của đội bị phạt sẽ đứng trên vạch cầu môn cho tới khi bóng được sút đi mới có quyền di chuyển. Thủ môn không được chạm bóng trước khi cầu thủ thực hiện sút phạt.
Cách thực hiện quả phạt penalty
Cầu thủ thực hiện quả phạt có thể sút bóng theo bất kỳ hướng nào. Bóng sẽ được coi là hợp lệ nếu nó đi qua vạch vôi cầu môn trước khi chạm vào bất kỳ cầu thủ nào khác.
Các lỗi thường gặp
Cầu thủ thực hiện quả phạt penalty có thể bị phạt nếu:
- Sút bóng trước khi trọng tài ra hiệu
- Động chạm bóng trước khi thủ môn di chuyển
- Cầu thủ khác của đội mình chạm bóng trước khi bóng qua vạch vôi cầu môn
Loạt sút luân lưu
Loạt sút luân lưu là một cách để phân định thắng thua trong một trận đấu bóng đá nếu hai đội hòa nhau sau thời gian thi đấu chính thức và hiệp phụ. Trong loạt sút luân lưu, mỗi đội sẽ có 5 cầu thủ thực hiện sút penalty. Đội nào ghi được nhiều bàn thắng hơn sẽ giành chiến thắng.
Các thay đổi mới trong luật đá penalty
Ủy ban Hiệp hội Bóng đá Quốc tế (IFAB) đã thông qua hai thay đổi mới trong luật đá penalty, bắt đầu áp dụng từ ngày 1 tháng 7 năm 2022.
Thay đổi thứ nhất: Cấm thủ môn nhảy nhót khi đối mặt với các quả penalty.
Trước đây, các thủ môn được phép nhảy nhót để đoán hướng sút của đối phương. Tuy nhiên, điều này đã tạo ra những lợi thế không công bằng cho các thủ môn và làm giảm cơ hội ghi bàn của các cầu thủ thực hiện quả penalty.
Với thay đổi mới, các thủ môn sẽ phải giữ cả hai chân trên vạch vôi trong thời điểm đối phương đá penalty. Điều này sẽ giúp cho các cầu thủ thực hiện quả penalty có nhiều thời gian hơn để quan sát và đưa ra quyết định sút bóng.
Thay đổi thứ hai: Cấm thủ môn có những hành vi gây mất tập trung cho đối phương trước chấm phạt đền.
Trước đây, các thủ môn thường có những hành vi như trì hoãn việc đá penalty, chạm vào cột dọc, xà ngang hay lưới để làm mất tập trung cho đối phương. Những hành vi này đã bị nhiều người cho là không fair-play.
Với thay đổi mới, các thủ môn sẽ không được phép có những hành vi gây mất tập trung cho đối phương một cách không fair-play. Nếu thủ môn vi phạm quy định này, trọng tài sẽ phạt thẻ vàng hoặc thẻ đỏ tùy theo mức độ nghiêm trọng của hành vi.
Những thay đổi mới này được kỳ vọng sẽ giúp cho các quả penalty trở nên công bằng và hấp dẫn hơn. Các cầu thủ thực hiện quả penalty sẽ có nhiều cơ hội ghi bàn hơn, trong khi các thủ môn cũng sẽ có ít cơ hội cản phá hơn.
Những tranh cãi xung quanh luật đá penalty
Luật đá penalty là một trong những luật quan trọng nhất trong bóng đá, quyết định trực tiếp đến kết quả của trận đấu. Tuy nhiên, luật này cũng tồn tại nhiều tranh cãi, chủ yếu tập trung vào các vấn đề sau:
- Tỷ lệ thành công cao: Penalty được đánh giá là một quả phạt khá dễ ăn, với tỷ lệ thành công cao, dao động từ 70% đến 80%. Điều này khiến nhiều người cho rằng penalty không phản ánh đúng thực lực của các đội bóng.
- Yếu tố may rủi: Kết quả của một quả penalty phụ thuộc rất nhiều vào yếu tố may rủi, chẳng hạn như điểm rơi của bóng, phản xạ của thủ môn,… Điều này khiến nhiều người cho rằng penalty thiếu tính công bằng, bởi một đội bóng có thể giành chiến thắng dù họ không chơi hay hơn đội còn lại.
- Loạt đá luân lưu: Loạt đá luân lưu là một tình huống phổ biến trong bóng đá, thường diễn ra ở các trận đấu quan trọng như chung kết, bán kết,… Tuy nhiên, loạt đá luân lưu cũng chứa đựng nhiều yếu tố may rủi, bởi chỉ cần một cầu thủ sút hỏng là đội bóng của họ sẽ thất bại. Điều này khiến nhiều người cho rằng loạt đá luân lưu không mang tính chất quyết định, bởi một đội bóng có thể giành chiến thắng dù họ không chơi tốt hơn đội còn lại.
Xem thêm: Đá luân lưu là gì? Phương thức quyết định thắng thua trong bóng đá
Lời kết
Luật đá penalty là một trong những quy định quan trọng trong bóng đá, được áp dụng trong nhiều tình huống khác nhau. Việc nắm rõ luật này giúp các cầu thủ, trọng tài và người hâm mộ hiểu rõ hơn về cách thức thực hiện cũng như các quy định liên quan đến quả phạt đền. Từ đó, góp phần đảm bảo sự công bằng, minh bạch và hấp dẫn của môn thể thao vua.
